Ondernemer Maurice de Hond bedacht een nieuw schoolconcept: geen klassikaal onderwijs, kinderen bepalen zelf wat ze leren, de leraar wordt coach en de lessen staan op de iPad. Hij weet het concept aan tientallen scholen te verkopen. Maar het succes stokt. Nog maar een handvol scholen werkt er mee en twee iPad-scholen die de zakenman zelf opricht, leggen het loodje. De stichting die ze beheerde, is failliet. Waarom keren de scholen de opiniepeiler de rug toe? Medewerkers van het eerste uur doen voor het eerst hun verhaal. ZEMBLA onderzoekt de onderwijsmethode van De Hond.

Nepnieuws is van alle tijden. In 1989 meldt actualiteitenrubriek Brandpunt dat er in Nederland sprake is van handel in menselijke lichaamsdelen. Hoofden, bestemd voor medisch- wetenschappelijk onderzoek zouden onder meer gebruikt worden voor ‘bizarre seks’. Het nieuws wordt al snel bestempeld als nep. “Desastreus. Voor Brandpunt en voor de KRO”,  zegt oud televisie directeur Gerard Hulshof in de uitzending. “Het was geen nep- reportage”, stelt Ton Verlind de toenmalige eindredacteur. De Hoofdenaffaire, Medialogica reconstrueert de gebeurtenissen, onderzoekt de feiten en voegt er, bijna dertig jaar na dato, nieuwe aan toe.

11 maart 2017. De Turkse minister Kaya (Familiezaken) komt, tegen de zin van de Nederlandse regering in, naar Rotterdam waar ze Turkse Nederlanders wil toespreken en overtuigen om bij een referendum te stemmen vóór machtsuitbreiding van president Erdogan. Ze wordt in een steeg achter het consulaat tegen gehouden. Er tegenover groeit het aantal demonstranten.  Nadat de minister onverrichter zake, en onder dwang, terug naar Duitsland is vertrokken, breken er rellen uit.

Hüseyin Kurt wordt gegrepen door een politiehond. Op maandag prijkt de scene prominent op de voorpagina van De Telegraaf. ‘Wij zijn hier de baas’ kopt de krant. Neergezet als relschopper in Rotterdam wordt hij in Ankara een held. Medialogica (HUMAN) over Hüseyin Kurt, vermalen tussen media en politieke macht.

In de schaduw van het betaalde voetbal

Achter de confrontatie op de groene mat spelen zich zaken af waar de doorsnee supporter geen benul van heeft.“Als je weet waar je naar moet kijken zul je zien dat dit georganiseerde misdaad is”, zegt David Ellero van Europol voor de camera.

Een journalistieke speurtocht in een wereld waar pottenkijkers niet welkom zijn. Of zoals een onderzoeker van de UEFA het verwoordt: “Voor wie denkt u dat spelers banger zijn? Voor de waakhond van de UEFA of voor mensen die op straat een Kalashnikov leegschieten?”

Het documentaire- tweeluik ‘Einde speeltijd!’ onthult hoe voetbal terwijl u zit te kijken, zijn laatste restje onschuld verliest.

Kijk met andere ogen naar het spel van de Haagse macht tijdens verkiezingen en formatie.

Politicologica, een vierluik van de Human over de PvdA, VVD, D66 en de PVV. Politicologica onderzoekt hoe politieke partijen spinnen, framen en omgaan met blunders, kritiek en imagoproblemen. Volgens De Groene Amsterdammer ‘…het spannendste programma rond de verkiezingen.

Sting like a bee (SLB) is het journalistieke productiebedrijf van Bart Nijpels (1960). Nijpels maakt documentaires voor diverse omroepen. In 2013 en 2016 won hij De Loep, de jaarlijkse prijs van de Vereniging voor Onderzoeksjournalisten  (VVOJ). Hij begeleidt jonge onderzoeksjournalisten en verslaggevers. Geeft cursussen en doceert onderzoeksjournalistiek. Af en toe schrijft hij, in kranten, bladen en op z’n blog. Veel producties en publicaties zijn op deze website te vinden. Tot medio 2015 gaf hij leiding aan de documentairerubriek Reporter (KRO). Nijpels is, via Sting like a bee, ook in te huren als (onderzoeks) journalistieke coach of eindredacteur (plaatsvervangend/ ad interim). Sting like a bee onderzoekt waar beleid faalt en macht ontspoort. (lees verder…)

Een journalistieke reisserie van de VPRO/ Kleine Storm met Natascha van Weezel. De Joodse journaliste ontmoet jonge mensen in Israël en op de Westbank. Met hen onderzoekt ze of er, met de opkomst van een nieuwe generatie, reden is voor hoop in dit misschien wel meest gecompliceerde conflictgebied ter wereld. Vanaf 29 november, vier weken lang op donderdagavond om 21.20 op NPO 3. Bekijk hier alvast de trailer…

Zeker, er is een staatsman heen gegaan. Eén van formaat. Maar ook een politicus die vuile handen maakte. Een oud- minister én premier met krassen op z’n politieke ziel. De grootste: Srebrenica. In oktober maakten collega Jacco Versluis en ik voor Reporter (KRO) de documentaire ‘Gevecht om de regie’ over de val van Kok’s tweede kabinet. Een nauwgezette reconstructie op basis van gesprekken met de hoofdrolspelers.

Ze weten van z’n val, zeggen iets opbeurends of informeren in het voorbijgaan hoe het met hem is. Een enkeling waagt zich aan een voorzichtig schouderklopje. Niet Geraint Thomas, de man uit Wales, in het geel. Troefkaart van Sky, ploeg van viervoudig winnaar Froome die naast hem fietst. De kopman die de Giro van Dumoulin verpestte omdat hij de Italiaanse etappekoers mocht rijden en wist te winnen terwijl hij verdacht werd van dopinggebruik. Salbutamol, een goedje tegen astma, geconsumeerd in een hoeveelheid die de luchtwegen van een giraf zouden ontstoppen. Niks aan de hand…

July 11, rememberance day. 1995. the Fall of Srebrenica. He wasn’t in Bosnia this year, which he usually is since then. This time he was in the UK, invited by an organisation named ‘Remembering Srebrenica’. Docter Ilijaz Pilav survived the massacre 23 years ago. In an interview he tells about what happened. Hopefully he will do so many more times so we won’t forget.

Opnieuw werd de val van Srebrenica herdacht. Hij was er, bij wijze van uitzondering, dit jaar niet bij, althans niet in Bosnië: dokter Ilijaz Pilav. Op uitnodiging van de organisatie Remembering Srebrenica was hij in Groot Brittannië. In een interview op hun website doet hij zijn verhaal nog eens. En dat zal hij blijven doen zodat we niet vergeten…

Paul van Buitenen was ambtenaar bij de Europese Commissie. Hij legde er fraude, corruptie en nepotisme bloot.  Een klokkenluider pleegt zelfmoord in existentiële zin, neemt afscheid van het leven dat hij tot dan toe geleid heeft en begraaft de persoon die hij was. In het geval van Van Buitenen, een gezagsgetrouwe boekhouder uit Breda. Even oprecht als naïef, geen idee van wat hem te wachten stond.

Nu presenteert hij de resultaten van vier jaar onderzoek naar de vuurwerkramp in Enschede. Belangrijkste conclusie: Het Openbaar Ministerie misleidde de rechterlijke macht. Woensdag gaf hij een persconferentie…

Af en toe legt de schoonheid of zeggingskracht van een artikel, column, foto, reportage, speech, schilderij, voorstelling, documentaire of beeldhouwwerk je het zwijgen op. Wanneer zich dat voordoet, schiet het compliment ‘chapeau’ te kort. Er is meer nodig om het enthousiasme uit te drukken, een overtreffende trap. Ik heb hem gevonden: de Borsalino, al sinds 1857 de hoed der hoeden (http://www.borsalino.com/it/home). In deze context is het geen nominatie of prijs maar een manier om waardering of bewondering uit te drukken. De eerste Borsalino, een chapeau van formaat, zet ik op het hoofd van…

Amnesty stelt dat terreurverdachten in de speciale terrorismeafdelingen van de Schie en in Vught onder ‘inhumame omstandigheden’ worden vastgehouden. Die constatering is niet nieuw. Collega Jos Slats en ik maakten in 2007 voor Kro’s Reporter de documentaire ‘Guantanamo Vught’.

Persbericht Einde Speeltijd! deel II

Zondag maar eens even geen ‘Heel Holland Bakt Penoza. Niet urgent. Kun je later terugkijken.
Einde Speeltijd! deel II, wil je live niet missen. Daar wil je over mee kunnen praten en twitteren. Kijken dus om 21.05 op NPO 2! Hier alvast de trailer.

Achter de confrontatie op de groene mat spelen zich zaken af waar de doorsnee supporter geen benul van heeft. Iwan van Duren en Tom Knipping nemen de kijker mee in de wereld van matchfixing en overnames door buitenlandse miljonairs. Pottenkijkers zijn niet welkom want wedstrijden worden gemanipuleerd en toezicht op geldstromen schiet te kort. Een journalistieke speurtocht in twee delen.

KRO Reporter bestaat dit jaar 25 jaar. Of moet ik moet zeggen, bestond? De oudste onderzoeksjournalistieke televisierubriek jubileert maar is dit jaar uit het schema van de NPO gehaald. Oud- collega Jos Slats, onderzoeksjournalist pur sang, onthult ondanks alles. Wel of geen uitzendingen. Lees het hier en: chapeau!

Eén hoofdstuk is gesloten, het boek nog lang niet…Meer informatie over Karemans en het dossier Srebrenica vind je hier

De Vlaams Nederlandse vereniging voor onderzoeksjournalistiek heeft de nominaties voor 2016 bekend gemaakt. De documentaire ‘Waarom Srebrenica moest vallen’ is genomineerd in de categorie audiovisueel.

Marten Fortuyn is overleden. Zijn leven stond sinds 6 mei 2002 in het teken van zijn vermoorde jongere broer, de politicus Pim Fortuyn. Een jaar na de moord werkte hij mee aan een uitzending van KRO’s Netwerk. Een nauwgezette reconstructie van de gebeurtenissen aan de hand van ooggetuigen, betrokkenen, politici en familieleden. Voor het eerst waren de originele 112 meldingen en het radioverkeer van de politie -en hulpdiensten van 6 mei 2002 te horen.

‘Wie de tv-rechten in bezit heeft, bepaalt de publiciteit’, concludeert Jan Benjamin in NRC Next

De ontwikkelingen die de krant schetst zijn zorgelijk. Dat wel. Maar dit verhaal gaat over verslaggeving niet over dé journalistiek, laat staan onderzoeksjournalistiek. Dat onderscheid maakt het stuk onvoldoende. Daarom leest het als een lokroep. Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek is een noodzaak. Ook in de sport.

Argos- journalisten Huub Jaspers en Maud van de Reijt beschikken over een nieuw document over het uitblijven van NAVO- luchtsteun tijdens de val van Srebrenica. Het stuk is, meldt Argos, gelekt ‘vanuit het circuit van de inlichtingendiensten’.

Muhammed Ali is overleden.  “Het is een klap”, laat Arnold Vanderleyden, Olmpisch zwaargewicht kampioen uit vervlogen tijden, onbedoeld geestig – met de zachte ‘g’-  van zich horen. “God came for his champion”, twittert oud wereldkampioen Mike Tyson. Als dat laatste waar is kunnen we een songtekst van de Talking Heads naar de prullenbak verwijzen: “Heaven, heaven is a place. A place where nothing, nothing ever happens.”

De komst van twee Joint Strike Fighters. Drie kwartier te laat waardoor ze het Acht Uur Journaal misten. Bescheiden miscalculatie in een verder vrijwel vlekkeloze, geoliede PR show.
De minister van Defensie vloog ze tegemoet in regeringstoestel de Gulfstream. De televisiecamera mocht mee. Boven maar vooral in de wolken mocht de bewindsvrouw loftrompetteren over de naast haar vliegende gevechtstoestellen.

De geschiedenis, ze herhaalt zich. Zwijgen lijkt goud maar gelukkig doorbreken wakkere, vasthoudende onderzoeksjournalisten de stilte. Een Oscar voor Spotlight, een diepe buiging voor NRC, Dohmen en Chesal.

Honger lijden gun ik m’n collega’s niet maar journalistiek die ‘te koop is’ gun ik dit land niet.

Chapeau voor de VPRO- voorzitter, een genuanceerd precisie schot. Zorgvuldig en behoedzaam geformuleerd dunkt me: ‘De schijn van politieke partijdigheid’.

Ik heb de nuance al laten varen maar dat mag in een grafrede.

Siem Reap, Cambodja. Half zes in de ochtend. De dageraad doemt op achter de pagoda’s van wereldwonder Angkor Wat. Een aanblik van welhaast ontroerende schoonheid. Blij dat ik op dat moment, het tijdverschil is zes uur plus, de Volkskrant over Srebrenica nog niet gelezen heb.

Het betreft feiten (geen suggesties zoals ook nu in sommige berichten nog wordt gesteld) die niet vermeld worden in het omvangrijke NIOD onderzoeksrapport naar de val van de enclave.

Oud school- en huisgenoot Geelen stopt met recenseren. Spijtig maar begrijpelijk.Televisie maken is qua mentale inspanning een lachertje bij er dagelijks verplicht naar kijken én er – met een nijdige deadline in de nek- onderhoudend, geestig, kritisch, met verstand van zaken, analytisch, over moeten schijven. ‘Chapeau Jean Pierre, a la prochaine’ want hij gaat ‘gewone’ columns schrijven….

Peroxyde Vrees Verspreider laat weten dat het door hem bedachte ‘meldpunt overlast asielzoekers’ tot ‘overweldigend’ veel reacties leidt. Meer dan tweeduizend. Hij noemt twee voorbeelden: een kennelijk verontruste moeder die vreest voor de veiligheid van haar dochters. En iemand die laat weten dat er dronken door tuinen zouden zwalken. De melders zullen waarschijnlijk een stemadvies […]

Uitstekende, scherpe aftrap voor een belangwekkende discussie door Follow the money’s Eric Smit. Stof tot nadenken want het gaat over keuzes met verstrekkende gevolgen. We zijn het oneens… Onderzoeksjournalisten brengen wat mij betreft louter feiten, geen meningen. Vertrekpunt dient nieuwsgierigheid/ waarheidsvinding te zijn, geen opvatting of ideaal. Na publicatie laten we de dans der opinies dan aan beleidsmakers, publiek, activisten.

Hij schreef voor de krant/ het gratis maandblad waar ik eind jaren tachtig voor werkte: La Ligna. Bescheiden, zachtaardige man. Vaak onpeilbaar gemoed, moeizaam worstelend met details van het leven. Ongemakkelijk manoeuvrerend, een astronaut in een volkstuin. Onhandige telefoongesprekken. Altijd vriendelijk, belangstellend. De bundel kwam uit in 1989: ‘De kip die over de soep vloog’, maakte Joodse weemoed al in de eerste zin tastbaar.

Waar blijven de collega’s die kritische vragen stellen aan Ryanair, Schiphol, Mansveld, de verantwoordelijke staatssecretaris?

De kok van Srebrenica is dood. Abdullah Purkovic, Dule voor vrienden, werkte voor Artsen zonder Grenzen in de door Nederlandse VN- militairen beschermde enclave. Dule overleefde de massamoord die plaatsvond nadat de Serviërs de enclave in juli 1995 onder de voet liepen.

Mijn vader is opgestaan en tuurt met samengeknepen ogen de horizon af. Hij rent naar de waterlijn, houdt een hand boven z’n ogen en zoekt opnieuw. Tevergeefs. Ma is nergens te bekennen.