Op basis van vrij gegeven communicatie, documenten én ooggetuigenverslagen nemen we je mee naar ‘ De hel van Kabul’.  Van dag tot dag en soms van uur tot uur reconstrueren we wat er gebeurde toen de Taliban in augustus opnieuw de macht grepen. Duizenden mensen onder wie honderden landgenoten en Afghaanse tolken die voor Nederland hadden gewerkt, probeerden in doodsnood hun land te ontvluchten. Voor het eerst doet Cees Roels, de plaatsvervangende ambassadeur ter plaatse zijn verhaal voor een camera. Dat geldt ook voor majoor Tijs, de commandant van het KCT (Korps Commandotroepen) team. Hij vertelt over hun inzet aan de hand van niet eerder vertoonde bodycam- beelden.

Voor Zembla onderzoeken we, in een tweeluik, de Nederlandse missie in Afghanistan. In deel 1 ‘Oorlog in Uruzgan’ blijkt dat Den Haag onvoldoende militairen naar Uruzgan stuurde. Door het tekort aan manschappen waren de Nederlanders, voor de beveiliging van essentiële transporten, afhankelijk van een lokale warlord: Matiullah Khan die voor de bescherming van konvooien 1500 tot 3000 dollar per truck toucheerde. Nederlanders konden in Uruzgan minder vaak en minder ver patrouilleren dan ze wilden en daarom, tot hun frustratie, onvoldoende bescherming bieden aan de burgerbevolking. Het leidde, ook op korte afstand van de Nederlandse bases, tot gruweldaden door de taliban.

Sinan Can onderzoekt: hoe gevaarlijk is Samir A. Op zijn zeventiende veroorzaakte hij een nationaal terreuralarm en kreeg hij de titel Staatsvijand nr 1. Negen jaar zat hij vast voor diverse terreurzaken. Nu zit hij opnieuw vast. Het OM verdenkt hem van terreurfinanciering. Voor zijn arrestatie spreekt Sinan hem en doet Samir voor het eerst z’n verhaal voor een televisiecamera. Hij heeft altijd ontkend dat hij destijds iets van plan was maar nu bekent hij.

Wat ging er mis met het vrachtschip MSC Zoe toen het begin januari 342 zeecontainers verloor en Unesco werelderfgoed de Wadden in een vuilnisbelt veranderde? In deel II maken collega Marco de Lange en ik een reconstructie. We spraken met deskundigen, betrokkenen én bemanningsleden die letterlijk doodsangsten hebben uitgestaan.

Begin januari verliest het vrachtschip de MSC Zoë boven de Waddeneilanden 342 zeecontainers. Niet eerder werd het kwetsbare natuurgebied zo hard getroffen. Hoe kon de MSC Zoë zoveel lading verliezen? Waarom vaart één van de grootste containerschepen ter wereld zo dicht langs de Wadden? Wat ging er mis aan boord?  Zembla onderzoekt de oorzaak en de gevolgen in deel I van ‘De Ramp op het wad’. Deel II op 24 oktober aanstaande.

Vrijwel niemand in het Senayan stadion geeft een stuiver voor Lubbers z’n kansen. Commentator Ruud ter Weijden zégt het niet tijdens z’n live- verslag maar ook hij verwacht een vroegtijdig einde van het gevecht: ‘Ik dacht dat er wel een knockout in zou zitten ja’, voorspelt ie. Bokskenner Rinze van der Meer hoopt dat Lubbers ‘een ronde of acht overeind zal blijven.’ En Lubbers zelf? Die stapt die avond even na 21.00 zelfverzekerd de ring in. Hij heeft een strijdplan, karakter en veel techniek. Daarnaast is hij behandeld door een Indonesische wonderdokter met kraterwater en lavasteen. Lubbers is een kop kleiner, bijna tien kilo lichter en heeft een veel kortere ‘reach’ dan z’n opponent maar hij is vastbesloten om het ‘The Greatest’ zo moeilijk mogelijk te maken. In Andere Tijden Sport het verhaal van een Nederlandse topbokser die tussen de touwen overeind blijft maar door het leven geveld wordt. ‘Rudi Lubbers en het gevecht van z’n leven’

Sting like a bee onderzoekt waar beleid faalt en macht ontspoort. Sting like a bee (SLB) is het journalistieke productiebedrijf van Bart Nijpels. Hij maakt en produceert – samen met anderen- documentaires en reportages, schrijft artikelen en columns voor kranten, bladen en deze website. Tweemaal won hij De Loep, de Nederlands/Vlaamse prijs van de Vereniging voor Onderzoeksjournalisten  (VVOJ). Hij is in te huren als journalistieke mentor/ coach maar ook als (interim) eindredacteur en adviseur/ bemiddelaar bij conflicten op redacties of binnen media- organisaties. Nijpels geeft cursussen en doceert onderzoeksjournalistiek. En hij doet onderzoek en adviseert voor op waarheid gebaseerde films, series en boeken.

Kamerlid Raymond Knops (CDA) is uit de bocht gevlogen in een pleitnota die hij uitsprak tijdens een rechtszaak tegen NRC en De Limburger. Journalisten voor bendeleden en fraudeurs uitmaken die ‘ondermijnend’ bezig zijn, verklaart hen vogelvrij. Politici die dat doen bevinden zich doorgaans in samenlevingen waar de vrijheid, mild uitgedrukt, onder druk staat. Knops, zou z’n mond moeten spoelen, z’n excuus moeten maken en zich moeten afvragen of het niet hoog tijd wordt voor een ‘functie elders’. Het zou van waakzaamheid en verantwoordelijkheidsbesef getuigen wanneer z’n partijgenoten, collega- Kamerleden en de NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten) hem daartoe dringend zouden oproepen….(lees verder)

Twintig jaar geleden werd Pim Fortuyn vermoord. Voor Netwerk (KRO) maakten we een jaar later een nauwgezette reconstructie van de gebeurtenissen. Op basis van onderzoek, de originele 112 meldingen en het radioverkeer van de politie -en hulpdiensten doen politiemensen, 0oggetuigen, betrokkenen, politici en familieleden verslag van wat ze meemaakten op 6 mei 2002. Kijk hier

Na de val van Kabul, in augustus vorig jaar, zette het ministerie van Buitenlandse Zaken studenten in om tolken te evacueren. Dat blijkt uit onderzoek van Zembla.  Het gaat om studenten die naast hun opleiding deelnemen aan het werkstudentprogramma van Defensie (Defensity College), een bijbaan van één à twee dagen in de week. “Ik dacht dat ik broodjes ging smeren, maar we moesten tolken contacteren en hen begeleiden naar het vliegveld”, vertelt één van hen in de uitzending. Oud-topdiplomaat Pieter Feith reageert verbaasd: “Je zadelt jonge mensen zonder ervaring op met verantwoordelijkheden die gaan over mensenlevens.”

Vanaf het begin van de missie in Uruzgan zette de Nederlandse regering te weinig militairen in. Den Haag wilde maximaal duizend militairen sturen. Uit het zogenoemde ‘militair advies, een document dat Zembla in handen kreeg, blijkt dat Dick Berlijn, indertijd Commandant der Strijdkrachten (CDS) zich zorgen maakte. Hij vroeg toenmalig minister Kamp van Defensie om het door de bewindsman ingestelde maximum aantal manschappen met honderd te overschrijden. Berlijn vond dat, noteerde hij, ‘noodzakelijk voor een verantwoorde uitvoering van de missie.’ Uiteindelijk varieerde het aantal uitgezonden militairen tussen de 1100 en 1400. Maar ook dat bleek te weinig, stellen drie bij de missie betrokken oud- generaals in Zembla.

Het Nederlands leger gebruikte ‘structureel extreem geweld’ tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië (’45- ’49). Verkrachting, marteling en executies. Oorlogsmisdaden. Uit het onderzoeksrapport blijkt bovendien dat het destijds justitieel, militair en politiek werd getolereerd. Reden waarom premier Rutte namens de regering ‘diepe excuses’ aanbood aan de bevolking van Indonesië. Vraag is of er nu ook rehabilitatie moet volgen voor mensen als deserteur Poncke Princen?

‘Woorden van troost behoren tot het idioom van het menselijk tekort’, noteerde de Franse schrijver JC Izzo. Maar in de zwart omrande boodschappen schuilt ie wel degelijk. Rouwadvertenties in de krant waar hij jarenlang voor werkte. Ontkennen kan niet meer. Vanaf vandaag is het waar ‘Want het staat in de gazet jongen’, zou hij zeggen. In de nacht van zaterdag op zondag overleed Jos Slats.