De NAVO blijkt, ondanks de extra miljarden die de regering voor de krijgsmacht uittrekt, niet tevreden met de keuzes die het kabinet maakt. Brussel hekelt met name de geringe Nederlandse bijdrage aan de gevechtskracht van het bondgenootschap. De NAVO  spreekt in het stuk dat Zembla in handen kreeg van ‘voortdurende, significante, kwalitatieve tekortkomingen’.  Het document is  geschreven op basis van de nieuwe Defensienota van het kabinet. ‘Nederland doet nog steeds niet wat de NAVO wil’ oordeelt generaal b.d. Mart de Kruif.

Op basis van vrij gegeven communicatie, documenten én ooggetuigenverslagen nemen we je mee naar ‘ De hel van Kabul’.  Van dag tot dag en soms van uur tot uur reconstrueren we wat er gebeurde toen de Taliban in augustus opnieuw de macht grepen. Duizenden mensen onder wie honderden landgenoten en Afghaanse tolken die voor Nederland hadden gewerkt, probeerden in doodsnood hun land te ontvluchten. Voor het eerst doet Cees Roels, de plaatsvervangende ambassadeur ter plaatse zijn verhaal voor een camera. Dat geldt ook voor majoor Tijs, de commandant van het KCT (Korps Commandotroepen) team. Hij vertelt over hun inzet aan de hand van niet eerder vertoonde bodycam- beelden.

Voor Zembla onderzoeken we, in een tweeluik, de Nederlandse missie in Afghanistan. In deel 1 ‘Oorlog in Uruzgan’ blijkt dat Den Haag onvoldoende militairen naar Uruzgan stuurde. Door het tekort aan manschappen waren de Nederlanders, voor de beveiliging van essentiële transporten, afhankelijk van een lokale warlord: Matiullah Khan die voor de bescherming van konvooien 1500 tot 3000 dollar per truck toucheerde. Nederlanders konden in Uruzgan minder vaak en minder ver patrouilleren dan ze wilden en daarom, tot hun frustratie, onvoldoende bescherming bieden aan de burgerbevolking. Het leidde, ook op korte afstand van de Nederlandse bases, tot gruweldaden door de taliban.

Sinan Can onderzoekt: hoe gevaarlijk is Samir A. Op zijn zeventiende veroorzaakte hij een nationaal terreuralarm en kreeg hij de titel Staatsvijand nr 1. Negen jaar zat hij vast voor diverse terreurzaken. Nu zit hij opnieuw vast. Het OM verdenkt hem van terreurfinanciering. Voor zijn arrestatie spreekt Sinan hem en doet Samir voor het eerst z’n verhaal voor een televisiecamera. Hij heeft altijd ontkend dat hij destijds iets van plan was maar nu bekent hij.

Juli 1995. Massamoord in het hart van Europa. Onder leiding van generaal Ratko Mladic vermoorden Bosnisch Servische troepen meer dan achtduizend vluchtelingen. Mensen die bescherming zochten in de enclave Srebrenica. Een gebied dat door de Verenigde Naties tot zogenoemde safe area is verklaard. Dat blijkt het niet te zijn. Lichtbewapende Nederlandse blauwhelmen zijn niet in staat de opmars te stuiten, toegezegde luchtsteun blijft uit. Een colonne van tien tot vijftienduizend vooral mannen probeert door de bergen Tuzla te bereiken. Tijdens die zogenoemde ‘Mars van de dood’ worden velen van hen om het leven gebracht. Sommige hoofdstukken uit de geschiedenis van de genocide zijn en worden nog altijd verkeerd geschreven ook als het gaat om het internationale machtsspel dat  aan de val van de VN- enclave vooraf ging.

Wat ging er mis met het vrachtschip MSC Zoe toen het begin januari 342 zeecontainers verloor en Unesco werelderfgoed de Wadden in een vuilnisbelt veranderde? In deel II maken collega Marco de Lange en ik een reconstructie. We spraken met deskundigen, betrokkenen én bemanningsleden die letterlijk doodsangsten hebben uitgestaan.

Sting like a bee onderzoekt waar beleid faalt en macht ontspoort. Sting like a bee (SLB) is het journalistieke productiebedrijf van Bart Nijpels. Hij maakt en produceert – samen met anderen- documentaires en reportages, schrijft artikelen en columns voor kranten, bladen en deze website. Tweemaal won hij De Loep, de Nederlands/Vlaamse prijs van de Vereniging voor Onderzoeksjournalisten  (VVOJ). Hij is in te huren als journalistieke mentor/ coach maar ook als (interim) eindredacteur en adviseur/ bemiddelaar bij conflicten op redacties of binnen media- organisaties. Nijpels geeft cursussen en doceert onderzoeksjournalistiek. En hij doet onderzoek en adviseert voor op waarheid gebaseerde films, series en boeken.

NAVO ontevreden ondanks extra miljarden voor defensie

Minister Ollongren van Defensie heeft een kritisch NAVO-document over de besteding van de extra miljarden voor de Nederlandse krijgsmacht niet met de Tweede Kamer gedeeld. In september jongstleden liet zij de Kamer weten dat Nederland met de geplande defensie-uitgaven ‘grotendeels’ voldoet aan wat de NAVO van Nederland vraagt. Het bondgenootschap spreekt in een schriftelijke evaluatie op basis van de kabinetsplannen echter van ‘voortdurende, significante, kwalitatieve tekortkomingen’. De NAVO stuurde een conceptversie van de zogenoemde review al in juni naar het ministerie. Ollongren deelde die informatie niet met de Kamer tijdens de bespreking van de Defensienota. Volgens CDA Kamerlid Derk Boswijk heeft ze de Kamer daarmee ‘incompleet en onvolledig’ ingelicht: ‘In dit stuk wordt een ander beeld geschetst dan destijds in het debat.’

Omroep Gelderland (OG) durft te investeren in onderzoeksjournalistiek. En dat werpt opnieuw vruchten af. ‘Tientallen klachten over misbruik en mishandeling in jeugddorp De Glind’, onthulde OG vandaag. De Borsalino, sinds 1857 de onbetwiste hoed der hoeden daarom dit keer op de hoofden van Jenda Terpstra, Nine Pankras en Inge de Jager en eindredacteur Fatima Naumann.

Dertig jaar geleden doorboorde een Boeing de flats waar ik anderhalf jaar lang tegenover woonde. En of ik weet waar ik was. Op pad voor de eerste uitzending van het seizoen van Reporter met cameravrouw Sonja ter Laag. We roken de ramp die zich net voltrokken had …. (lees verder)

Zembla knabbelde dapper aan zeekraal. Halverwege nam de vertelling een absurdistische wending. Af en toe legt de schoonheid, zeggingskracht of de onthullende waarde van een artikel, speech, kunstuiting of documentaire je het zwijgen op. Dan schiet het compliment ‘chapeau’ te kort en is een overtreffende trap nodig om je enthousiasme onder woorden te brengen. De Borsalino, sinds 1857 de onbetwiste hoed der hoeden…

Een woordenstroom als een kogelregen. Gesprek met een gevallen held voor wie de hoogste eer een loden last werd.