De Oude Zee is heen gegaan

Stranden ogen verlaten

Op duinen drommen mensen samen

Terwijl ze troosten, praten

De Oude Zee….

Oud bevelhebber Hans Couzy (78) is overleden.

Eén van de hoofdrolspelers in het dossier Srebrenica. Mede verantwoordelijk voor het zenden van Nederlandse VN- militairen naar Srebrenica, een onmogelijke opdracht zoals de geschiedenis zo pijnlijk leerde. De loopbaan van de generaal maakt het schrijven van een positief in memoriam lastig. Over deze dode weinig goeds. Voor de waarheidsvinding is het heengaan van Hans Couzy een zegen.

Zeker, er is een staatsman heen gegaan. Eén van formaat. Maar ook een politicus die vuile handen maakte. Een oud- minister én premier met krassen op z’n politieke ziel. De grootste: Srebrenica. In oktober maakten collega Jacco Versluis en ik voor Reporter (KRO) de documentaire ‘Gevecht om de regie’ over de val van Kok’s tweede kabinet. Een nauwgezette reconstructie op basis van gesprekken met de hoofdrolspelers.

Een zaaltje boven De Rode Hoed in Amsterdam. Tegenover me zit – dan al oud- premier Lubbers. Ik word geacht hem te interviewen. En bega een stommiteit van formaat.

Eind jaren negentig. ‘Under cover’ als CNV- medewerker bezoek ik samen met Anton Westerlaken de in Indonesië gedetineerde vakbondsleider Muchtar Pakpahan. De omhelzing van de kleine dappere man in de gevangenis en zijn grote vriend uit Nederland is langdurig. Met Hollandse houterigheid klemt hij de broze Indonesiër met de wankele gezondheid liefdevol tegen z’n borst. […]

Journalist in hart en nieren,

geeft ‘m zonder morren van katoen,

betrokken en belezen,

want de naam is Groen.

“Beschaafde mensen houden niet van boksen”, zegt m’n vader op een nacht dat we naar een gevecht van Ali kijken. De sport verafschuwt de oud- hockeyer en hij ergert zich bovendien aan de praatjes van de pugilist uit Kentucky die zich, zonder enige terughoudendheid, ‘De Grootste’ noemt. Het is midden jaren zeventig. In de onstuimige ontdekkingstocht van m’n puberteit wordt Muhammad Ali m’n held. En nu is hij overleden. “Muhammad Ali shook up the world. And the world is better for it. We are all better for it”, luidt de samenvatting van Barack Obama. “Het is een klap”, laat Arnold Vanderleyden, de zwaargewicht uit vervlogen tijden, onbedoeld geestig – met zachte ‘g’-  van zich horen. “God came for his champion”, twittert oud wereldkampioen Mike Tyson.

Hij schreef voor de krant/ het gratis maandblad waar ik eind jaren tachtig voor werkte: La Ligna. Bescheiden, zachtaardige man. Vaak onpeilbaar gemoed, moeizaam worstelend met details van het leven. Ongemakkelijk manoeuvrerend, een astronaut in een volkstuin. Onhandige telefoongesprekken. Altijd vriendelijk, belangstellend. De bundel kwam uit in 1989: ‘De kip die over de soep vloog’, maakte Joodse weemoed al in de eerste zin tastbaar.

De kok van Srebrenica is dood. Abdullah Purkovic, Dule voor vrienden, werkte voor Artsen zonder Grenzen in de door Nederlandse VN- militairen beschermde enclave. Dule overleefde de massamoord die plaatsvond nadat de Serviërs de enclave in juli 1995 onder de voet liepen.